Inleiding

De tentoonstelling FUNDAMENTEEL in De Halle in Geel is als een ontdekkingstocht door- heen de fundamentele beeldtaal van tien hedendaagse kunstenaars die spontaan en intuïtief samengebracht zijn door Luc Hoekx, Michael de Kok en George Meertens. De rode draad van de groepstentoonstelling is het minimale en deint verder op de abstracte kunststromingen van vorige eeuw waar basisprincipes als vorm, kleur, formaat en techniek werden uitgepuurd. Vanuit die kunsthistorische blik staat het proces van het schilderen centraal naast het diepgaande onderzoek van lijn, structuur, medium en textuur en is in de loop van de decennia dergelijk hard edge werk soms als koel en cerebraal ervaren. In de tentoonstelling in Geel blijkt des te meer daar het vereenvoudigde evenwel geen tegenstelling van het warme of het zinnelijke hoeft te zijn maar net kan aantonen dat de actuele fundamentele schilderkunst verschillende karakteristieken kan hebben. En net die verwantschap van het minimale met het zinnelijke is wat de oeuvres van de uitgenodigde kunstenaars met elkaar verbindt.

De drie initiatiefnemers hebben afzonderlijk al redelijk wat projecten en voorstellen op hun palmares staan en hebben in deze samenwerking gekozen voor een globale oriëntatie van het fundamentele, het minimale en het abstracte. Er is dan ook niet alleen werk te zien van Belgische of Nederlandse kunstenaars maar er werden eveneens creaties uit verschillende hoeken van Europa naar Geel gebracht: Londen, Berlijn, München en Kiev. Hun focus ligt op het werk zelf én op de diverse kunstenaars praktijken, met de intentie een verrassend parcours te tonen dat strookt met de visie van FUNDAMENTEEL. Die visie vertrekt vanuit een fascinatie voor verschillende vormen van schilderkunst, waarbij concepten als materie, kleur en vorm zo essentieel mogelijk worden uitgelicht. Daarbij gaat het over autonome artefacten, die tegelijk cerebraal en sensueel kunnen zijn en zowel tweedimensionaal als ruimtelijk functioneren. De uitgekozen werken zijn dan ook niet verhalend an sich maar vertellen beeldend en tactiel verschillende interpretaties in het maken en het bekijken van het fundamentele en het essentiële.

De internationale tentoonstelling vertrekt vanuit de schilderkunst, een langzaam medium waarbij de hand van de drager essentieel als een verlengstuk van de kunstenaar op een directe manier het vormelijk proces van de materie aangaat. Het creëren gebeurt direct in de materie, aftastend en ontdekkend met verf en kwast op doek, hout of karton. In een zintuiglijk minimalisme wordt er ingetogen of uitbundig, dens of transparant, lichamelijk of onthecht geschilderd. Het is een verzameling van divers, tastend en gevoelig handwerk waarbij alle zintuigen aangesproken worden, waarbij het eigen handschrift van de ver- schillende kunstenaars zichtbaar en tastbaar blijft. Zelfs in de meest monochrome werken schemert dan ook onherroepelijk de geste van de kunstenaar door. De opeenvolgende verflagen bevatten van aan de grondlaag tot de uiteindelijke titel aanzetten, oefeningen, bedenkingen en wijzigingen.

Er wordt een zuiver perspectief geboden: het is niet omdat een idee niet op voorhand is ingevuld, dat de verbinding van materie, kleur en vorm niet scherp kan zijn. Hoofdthema is het fundamenteel benaderen van de beeldende basis ingrediënten waarbij het beeld zelf primeert en ontspruit uit het handelen en maken zelf. In FUNDAMENTEEL wordt gedacht vanuit de concrete materialen en handelingen en niet noodzakelijk vanuit narratieve con- cepten. Elk werk heeft zijn functie en vergt zelfs een zekere inzet, waarbij de invulling op een eigen persoonlijke manier beleefd wordt en tegelijk functioneert in een universeel geheel. Elke kunstenaar focust op eigen nuances en legt verbanden met andere kunste- naars, soms stellig of subtiel, soms als tegenstelling of als harmonieuze aanvulling op het geheel.

Hier worden de kunstenaars dan ook voorgesteld als bemiddelaars tussen de plek van het maken en de ruimte van het tonen. Waar de ateliers de ideale plekken zijn om zichzelf terug te trekken, geldt die afzondering eveneens voor de bezoekers aan deze tentoon- stelling. In de meeste kamers van De Halle is het daglicht als een leidraad aanwezig om een zekere onbestemdheid en verstilling toe te laten. Die natuurlijke lichtinval stroomt over elk werk op een andere manier en beïnvloedt de beleving van de tentoonstelling. Daarnaast is eveneens een kamer voorzien met ruimte voor schetsen, foto’s, ideeën van de kunstenaars. De opstelling van de tentoonstelling laat een vorm van aandacht en con- centratie toe waarbij het ritueel van de creatie in het atelier zich als het ware verplaatst heeft in het serene rustige geheel van de presentatie. Het is een goed moment om het hoofd leeg te maken en de inspanning te leveren om je op mensenmaat te verhouden tot elk werk. Mijmerend. Wandelend. Fluisterend. Zinnestrelend.

Els Wuyts, februari 2022

Introduction

The FUNDAMENTEEL (Fundamental) exhibition at De Halle in Geel is an exploration of the fundamental imagery of ten modern artists who have been brought together in a spon- taneous and intuitive drive by Luc Hoekx, Michael de Kok and George Meertens. The group exhibition’s common thread is the minimalistic intent that ricochets off 20th-century abstract art forms whose mission was to distil the basic principles of shape, colour, format and technique. From the point of view of art historians, the act of painting is as important as the thorough analysis of lines, structures, media and textures. As decades went by, this kind of hard-edge approach was increasingly experienced as cold and cerebral. This exhi- bition in Geel clearly shows that simplification is not necessarily the opposite of warmth or sensuality: it rather reveals that present-day fundamental painting can encompass a variety of characteristics. It is this combination of the minimal with the sensual that creates a bond among the works of the invited artists.

The three initiators, each with a sizeable number of projects and propositions to their credit, who collaborated on this exhibition, chose a global orientation that favours the funda- mental, the minimal, and the abstract. In addition to works by Belgian and Dutch artists, they have brought creations from a number of European places to Geel: London, Berlin, Munich and Kyiv. The emphasis lies both on the works themselves and on the various artists’ practices, the intention to reveal a surprising tour that is in line with the FUNDAMENTEEL vision. This vision departs from the fascination with different kinds of pictorial expression where concepts like matter, colour and shape are studied in their most essential form. This quest has produced autonomous artefacts that are both cerebral and sensual, and func- tion equally well in two dimensions and in space. As such, the selected creations are no stories, even though they relate—in a visual and tactile way— to different interpretations of the creation and reception of the fundamental and the essential.

This international exhibition focuses on paintings, a slow medium where the carrier’s hand, as an essential extension of the artist, approaches the matter’s formal aspect in a direct way. The creation happens directly inside the matter, based on the desire to probe and ex- plore paint and brushes on a canvas, on wood or on cardboard. With a sensual kind of mi- nimalism, the artists paint with restraint or exuberance, densely or transparently, physically or with detachment. The collection shows a variety of approaches to tactile and sensitive craftsmanship that appeals to all senses, each with the unmistakable identity of the artist in question. Even the most monochromatic still clearly reveals the artist’s gesture. Starting from the primer, the consecutive paint layers contain strokes, exercises, concerns , and alterations.

We are presented with a clear perspective: the fact that an idea was not clearly defined from the start does not mean that the combination of matter, colour and shape needs to be blurry. The main theme centres on a fundamental approach to the basic pictorial ingre- dients where the painting as such, as the result of an action and creation, comes first. In FUNDAMENTEEL, everything starts with concrete materials and acts rather than narrative concepts. Each creation has its function and even requires a certain amount of commit- ment. The realization is experienced in a distinctly personal way, whilst it concurrently func- tions in a universal ensemble. Each artist focuses on their own nuances, but nonetheless establishes links with other artists, which can be forceful or subtle, then again a contrast or a harmonious complement.

This exhibition presents the artists as mediators between the location where they create and the space where their creations are displayed. And just as the studio is the ideal place to retreat to, this isolation also applies to the visitors of this exhibition. Most of the rooms at De Halle allow the light of day to act as a guide and to create a sense of indeterminacy and stillness. That natural light caresses each work in a different way and influences the exhibition’s experience. A separate room is dedicated to sketches, photographs and ide- as the artists had. The exhibition’s arrangement encourages the kind of attention and con- centration during which the creative ritual in a workshop turns into to a serene and tranquil unity of its presentation. This is a good time to empty your head and to make the effort to confront your human scale with each work. Thoughtfully. Walking. Whispering. Sensuously.

Els Wuyts, February 2022

Nieuwe alinea